Ασφαλιστικές εισφορές
Για το νέο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας μας (σ.σ. ν. 4387/2016) έχει χυθεί πολύ μελάνι μέχρι στιγμής. Μέσα από την παρούσα ανάλυση δεν θα επικεντρωθούμε στην κριτική του νόμου αυτού (σ.σ. έχουμε αρθρογραφήσει επαρκώς για το εν λόγω ζήτημα, οπότε φρονούμε ότι παρέλκει κάθε άλλη αναφορά επ΄ αυτού), αλλά θα παραθέσουμε όσα ισχύουν σε 29 κράτη του κόσμου αναφορικά με τους συντελεστές στις εισφορές των αυτοαπασχολούμενων.
Βέβαια, η παράθεση του ισχύοντος καθεστώτος στα κράτη αυτά από μόνη της δεν αρκεί για να τα συγκρίνουμε με όσα ισχύουν στη χώρα μας, γιατί δεν γνωρίζουμε επακριβώς όσα ισχύουν στις χώρες αυτές από πλευράς παροχών προς τους αυτοαπασχολούμενους και γενικότερα από πλευράς ανταποδοτικότητας των εισφορών που καταβάλλονται. Η ανάλυση αυτή θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από τους αναγνώστες για καθαρά ενημερωτικούς λόγους, έτσι ώστε να έχουν μια άποψη για τους συντελεστές που ισχύουν σε άλλες χώρες.
Όπως αναφέρει το taxheaven.gr από τον παρακάτω πίνακα προκύπτουν οι ανώτεροι και κατώτεροι συντελεστές, η βάση υπολογισμού, κ.λπ. που ισχύουν στις συνολικά τριάντα χώρες (σ.σ. μαζί με τη χώρα μας):
Ας δούμε όμως τις σχετικές επεξηγήσεις ανά χώρα:
► Βέλγιο
Η εισφορά υπολογίζεται επί του προσαρμοσμένου καθαρού εισοδήματος τρία χρόνια πριν το τρέχων έτος. Υπάρχει ένα ελάχιστο και ένα μέγιστο ποσό εισφοράς
► Τσεχία
Ο συντελεστής εισφορών κυμαίνονταν από 21,35% (42,7% x 0,5) έως 23,5% (47 x 0,5) ανάλογα με το αν οι αυτοαπασχολούμενοι αποφάσιζαν να καταβάλουν εθελοντική συνεισφορά ασφάλισης ασθενείας ή είχαν επιλέξει καθεστώς προαιρετικής συνταξιοδοτικής αποταμίευσης. Από το 2016 το προαιρετικό σύστημα συνταξιοδοτικής αποταμίευσης καταργήθηκε.
► Γερμανία
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες, σε αντίθεση με τους συνηθισμένους εργαζόμενους, δεν υπάγονται σε γενικές γραμμές στο γερμανικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.
Ως εκ τούτου, οι ελεύθεροι επαγγελματίες δεν χρειάζεται να καταβάλλουν εισφορές για υγειονομική περίθαλψη, ανεργία και σύνταξη στο δημόσιο ασφαλιστικό ταμείο. Ωστόσο, θα πρέπει να ρυθμίσουν αυτό το θέμα μόνοι τους. Ειδικότερα, οι ρυθμίσεις πρέπει να περιλαμβάνουν:
Ιδιωτική ασφάλιση υγείας
Ασφάλιση υγείας που καλύπτει τόσο τον κίνδυνο ασθένειας όσο και την απώλεια εισοδήματος σε περίπτωση ασθένειας.
Ασφάλιση αναπηρίας για την κάλυψη του κινδύνου οικονομικής ζημιάς, σε περίπτωση ανικανότητας προς εργασία λόγω ασθένειας.
Η ασφάλεια ζωής είναι επίσης μια επιλογή για συμπλήρωση του συνταξιοδοτικού εισοδήματος.
Από το 2009 η ασφάλιση υγειονομικής περίθαλψης είναι υποχρεωτική για κάθε άτομο που ζει στη Γερμανία.
Ενώ οι ελεύθεροι επαγγελματίες, σε γενικές γραμμές, δεν απαιτείται να καταβάλλουν εισφορές στο γερμανικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, μια ομάδα ελευθέρων επαγγελματιών – καλλιτέχνες και δημοσιογράφοι – οφείλουν να καταβάλλουν εισφορές στο δημόσιο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, οι οποίες καλύπτουν την σύνταξη, την εισφορά για υγειονομική περίθαλψη καθώς και για την αποκαλούμενη ασφάλιση φροντίδας που αφορά την νοσηλευτική φροντίδα των ατόμων της τρίτης ηλικίας.
Σύμφωνα με ένα νόμο που ονομάζεται Κοινωνικός Νόμος για τους Καλλιτέχνες («Kuenstlersozialversicherungsgesetz»), οι ελεύθεροι επαγγελματίες που εργάζονται στη Γερμανία ως καλλιτέχνες ή δημοσιογράφοι και οι οποίοι δεν πληρώνουν εισφορές για την κοινωνική τους ασφάλιση, όπως σ’ ένα συνταξιοδοτικό πρόγραμμα, οφείλουν να ενταχθούν στο κυβερνητικό «Kuenstlersozialkasse».
Οι εισφορές υπολογίζονται με βάση το εισόδημα. Υπάρχει επίσης ένα ανώτατο όριο για το συνολικό ετήσιο εισόδημα εκείνων που καταβάλλουν εισφορές στο «Kuenstlersozialkasse».
Το ανώτατο όριο τροποποιείται κάθε χρόνο. Όπως και οι μισθωτοί, οι ελεύθεροι επαγγελματίες πρέπει να καταβάλλουν το 50 τοις εκατό της συνολικής εισφοράς. Το 2012, τα συνολικά ποσοστά εισφορών για τα μέλη του «Kuenstlersozialkasse» είναι τα εξής:
Ασφάλιση για σύνταξη: 19,6 τοις εκατό. Το ανώτατο όριο ετήσιου εισοδήματος του 2012 ανερχόταν σε: 67.200 ευρώ (2011: 66.000 ευρώ).
Ασφάλιση υγειονομικής περίθαλψης: 15,5 τοις εκατό. Το ανώτατο όριο ετήσιου εισοδήματος του 2012 ανερχόταν σε: 45.900 ευρώ (2011: 44.550 ευρώ)
Ασφάλιση για φροντίδα τρίτης ηλικίας: 1,95 τοις εκατό (για γονείς) ή 2,20 τοις εκατό (για άτεκνα άτομα). Το ανώτατο όριο ετήσιου εισοδήματος του 2012 ανερχόταν σε: 45.900 ευρώ (2011: 45.550 ευρώ).
Ωστόσο, πρέπει να επισημανθεί ότι υπάρχουν εξαιρέσεις για τους καλλιτέχνες και τους δημοσιογράφους, ώστε να μην υποχρεούνται να ενταχθούν σε σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.
Αυτό περιλαμβάνει ελεύθερους επαγγελματίες οι οποίοι αποκτούν χαμηλό εισόδημα από καλλιτεχνική και δημοσιογραφική εργασία (λιγότερο από 3.900 ευρώ ετησίως – δεν ισχύει για όσους έχουν κάνει πρόσφατα έναρξη εργασιών), τους ελεύθερους επαγγελματίες με ηλικία πάνω από την ηλικία συνταξιοδότησης (εξαίρεση από τις ασφαλιστικές εισφορές για σύνταξη), τους ελεύθερους επαγγελματίες οι οποίοι ασφαλίζονται ήδη στο δημόσιο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης λόγω σύμβασης εργασίας, κλπ. Αυτές οι εξαιρέσεις είναι απαραίτητες για την αποφυγή της διπλής ασφάλισης και της αδικαιολόγητης ταλαιπωρίας.
► Μεξικό
Από το 2014 το Μεξικανικό Ινστιτούτο Κοινωνικής Ασφάλισης (IMSS) προστίθενται νέες κατηγορίες ηλικία και την επικαιροποίηση των ετήσιων τελών αναλόγως.
► Ισραήλ
Οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης για τους αυτοαπασχολούμενους είναι ένας συνδυασμός της εθνικής Ασφάλισης και της Ασφάλισης Υγείας. Ο μειωμένος συντελεστής εφαρμόζεται μέχρι το κατώτερο όριο του 50% του μέσου μισθού ανά εργαζόμενο μετά (αυξάνεται σε 60% ο μέσος μισθός ανά εργαζόμενο μετά τον Ιανουάριο του 2006).
► Ιταλία
Στην Ιταλία υπάρχουν διαφορετικοί φορείς για διαφορετικά είδη δραστηριοτήτων (εμπορικοί εμπειρογνώμονες, τοπογράφοι, μηχανικοί, γιατροί, δημοσιογράφοι, δικηγόροι, ηθοποιοί, χημικοί κλπ). Κάθε φορέας καθορίζει την ελάχιστη χρέωση που πρέπει να καταβληθεί από το μέλος. Μεταξύ αυτών των φορέων INPS (Istituto Nazionale di Previdenza Sociale) μετρά τον μεγαλύτερο αριθμό των εγγεγραμμένων αυτοαπασχολούμενων που ανήκουν στις κατηγορίες των τεχνιτών και των εμπόρων. Οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία και το επίπεδο του φορολογητέου εισοδήματος των επιχειρήσεων, όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα.
Επιπλέον, για τους εργαζόμενους οι οποίοι έχουν αρχίσει να καταβάλουν εισφορές μετά την 1995, η μέγιστη συνεισφορά υποβάλλεται σε μια αύξηση της τάξης του 30%.
► Λετονία
Το ποσοστό εισφοράς κοινωνικής ασφάλισης για τους αυτοαπασχολούμενους είναι 31.06% επί της φορολογητέας βάσης. Η ελάχιστη πληρωμή για τους αυτοαπασχολούμενους είναι 3840 ευρώ ετησίως.
► Ολλανδία
Από το 2006, όλα τα άτομα ηλικίας άνω των 18 ετών υποχρεούνται να ασφαλιστούν σε μια ιδιωτική ασφαλιστική εταιρεία. Το σύστημα αυτό εφαρμόζεται επίσης στους αυτοαπασχολούμενους. Τα άτομα πληρώνουν ένα ποσοστό σε ιδιωτική ασφαλιστική εταιρεία για τη βασική ασφάλιση υγείας της, κατά μέσο όρο 1.199 ευρώ (το 2016). Επιπλέον οι αυτοαπασχολούμενοι καταβάλλουν ένα ποσοστό με βάση το εισόδημά τους το οποίο φτάνει το 5,50%, των φορολογητέων κερδών μέχρι κατ ‘ανώτατο όριο των 52.763 ευρώ.
Οι φορολογούμενοι συμπεριλαμβανομένων των αυτοαπασχολούμενων μπορεί να λάβουν αποζημίωση για την ιδιωτική ονομαστική συμβολή των 1.199 ευρώ, ανάλογα με την προσωπική κατάσταση του φορολογουμένου και το ακαθάριστο εισόδημα. Αυτό ονομάζεται όφελος φροντίδας. Το όφελος φροντίδα υπολογίζεται ως εξής για το 2016:
– νοικοκυριό ενός ενηλίκου: 1468 (med_adult για επίδομα φροντίδας) – 2.380 τοις εκατό (med_compensation 1) * 19759 (med_key) – 13.430 τοις εκατό (med_compensation 2) * (φορολογητέο εισόδημα – 19.759 (med_key)).
– νοικοκυριό περισσοτέρων του ενός ενήλικα: Αριθμός ενηλίκων * 1468 (med_adult για επίδομα φροντίδας) – 5.220 τοις εκατό (med_compensation 3) * 19759 (med_key) – 13.430 τοις εκατό (med_compensation 4) * (φορολογητέο εισόδημα – 19.759 (med_key)).
[irp posts=”111026″ name=”Μπλοκάκια εισφορές: Δείτε αναλυτικά τι θα πληρώσετε”]
►Νορβηγία
Το ποσοστό εισφοράς κοινωνικής ασφάλισης για τους αυτοαπασχολούμενους είναι 11,4% του ακαθάριστου εισοδήματος (συμπεριλαμβανομένων των τεκμαρτών εισοδημάτων της εργασίας) από το 2015 και μετά. Για τους αυτοαπασχολούμενους στον τομέα της αλιείας το ποσοστό είναι 8,2% σε όλα τα ακαθάριστα εισοδήματα από εργασία.
► Πολωνία
Το Πολωνικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης για τους αυτοαπασχολούμενους αποτελείται από:
• το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης,
• ασφάλεια υγείας,
• Ταμείο Εργασίας.
Σύστημα κοινωνικής ασφάλισης καλύπτει:
• ασφάλιση σύνταξης γήρατος,
• αναπηρίας και ασφάλιση συντάξεων επιζώντων,
• ασφάλιση σε περίπτωση ασθένειας και μητρότητας (που ονομάζεται Ασφαλίσεως Ασθενείας),
• Ασφάλιση για εργατικά ατυχήματα και επαγγελματικές ασθένειες (που ονομάζεται ασφάλισης ατυχημάτων εργασίας).
Η ασφάλιση υγείας είναι ένα σύστημα παροχών του χαρακτήρα προληπτικών, διαγνωστικών, θεραπευτικών και αποκατάστασης, παροχή φαρμάκων, καθώς και ορθοπεδικών συσκευών και των βοηθητικών μέσων, που χρηματοδοτείται με δημόσια μέσα.
Το ταμείο εργασίας χρηματοδοτεί διάφορες μορφές αντιμετώπιση της ανεργίας και την άμβλυνση των επιπτώσεών της, πληρώνει το επίδομα ανεργίας.
Το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης των αγροτών χρηματοδοτείται από τις εισφορές που καταβάλλονται από τους αγρότες και από την κατανομή του κρατικού προϋπολογισμού.
► Πορτογαλία
Οι εισφορές των αυτοαπασχολούμενων υπολογίζονται επί των μηνιαίων ακαθάριστων εσόδων. Ο υποχρεωτικός συντελεστής είναι 29,6%. Το κατώτατο όριο αντιστοιχεί σε μιάμιση φορά φορά (1,5) την αξία των κοινωνικών παροχών (SBI) και το υψηλότερο όριο αντιστοιχεί σε δώδεκα φορές το SBI. Η μέγιστη συνεισφορά είναι ίση με 29,6 τοις εκατό x 12 x SBI) ενώ ετήσια εισοδήματα έως και 12 φορές την αξία της SBI απαλλάσσονται. Ωστόσο, όταν το ετήσιο ακαθάριστο εισόδημα είναι χαμηλότερο από 18 φορές τον εθνικό κατώτατο μισθό είναι δυνατόν να ζητήσει κάθε χρόνο για την εφαρμογή μιας βάσης που αντιστοιχεί στο ένα δωδέκατο του ετήσιου ακαθάριστου εισοδήματος, με ένα ελάχιστο 50% της SBI.
► Σλοβενία
Το υποχρεωτικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης αποτελείται από τέσσερα συστήματα ως εξής:
• Απλή σύνταξη και σύνταξη αναπηρίας
• Ασφάλεια υγείας
• Ασφάλεια ανεργίας
• Ασφάλιση για άδεια μητρότητας.
Οι αυτοαπασχολούμενοι ιδιώτες-ασφαλισμένοι υποχρεούνται να καταβάλλουν εισφορές κοινωνικής ασφάλισης (ΕΣΕ), βάσει των κερδών τους. Οι εισφορές προκύπτουν από την εφαρμογή των ακόλουθων συντελεστών των εισφορών.
► Ισπανία
Οι αυτοαπασχολούμενοι υπόκεινται σε κατ ‘αποκοπή (SSC) συντελεστή (βλέπε πίνακα) που εφαρμόζεται σε μηνιαίες αποδοχές μεταξύ μιας κατώτατης και μια ανώτατης βάσης σύμφωνα με τον ακόλουθο πίνακα που εφαρμόζεται από το 2016. Οι αυτοαπασχολούμενοι δύναται να επιλέξουν ένα μειωμένο συντελεστή SSC, οπότε δεν δικαιούνται τα οφέλη σε περίπτωση ασθένειας.
► Σουηδία
Οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης των αυτοαπασχολούμενων υπολογίζονται με βάση το συνολικό εισόδημα από την εργασία. Σε ορισμένες περιοχές, υπολογίζεται η μείωση κατά 10 τοις εκατό της βάσης, κατ ‘ανώτατο όριο 18 000 SEK ανά έτος. Για τους αυτοαπασχολούμενους ηλικίας κάτω των 26 εφαρμόζεται μειωμένο SSC ποσοστό 14,88 τοις εκατό. Για τους αυτοαπασχολούμενους ηλικίας κάτω των 25 εφαρμόζεται μειωμένο SSC ποσοστό 23,69 τοις εκατό. Ο μειωμένος συντελεστής SSC για τους νέους ελεύθερους επαγγελματίες καταργήθηκε από τον Ιούνιο του 2016. Για τους αυτοαπασχολούμενους οι οποίοι είναι άνω των 65 ετών και έχουν γεννηθεί μετά το 1937 εφαρμόζεται συντελεστής σύνταξης γήρατος (10,21 τοις εκατό) και ένα φόρος 6,15 τοις εκατό. Για τους αυτοαπασχολούμενους που γεννήθηκαν το 1937 ή και νωρίτερα μόνο η ο φόρος 6,15 τοις εκατό εφαρμόζονται. Αυτοαπασχολούμενοι ηλικίας κάτω των 65 ετών δικαιούνται μια μείωση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης κατά 7,5 ποσοστιαίων μονάδων, με ανώτατο όριο των 15 000 SEK ανά έτος.
► Ελβετία
► Αγγλία
Οι αυτοαπασχολούμενοι καταβάλλουν δύο διακριτές κατηγορίες εισφορών:
Η κλάση 2 εισφορών, είναι κατ ‘αποκοπή πληρωμές (£ 2,80 pw) που καταβάλλεται από όλους τους αυτοαπασχολούμενους άτομα άνω των 16, εκτός αν έχουν υποβάλει αίτηση για τη μικρή εξαίρεση (£ 5 965 ανά έτος σε 2016 έως 17).
Η κλάση 4 είναι οι πληρωμές με βάση τις αποδοχές που καταβάλλονται, εφόσον τα κέρδη υπερβαίνουν την κατώτατη βάση. Πρόκειται για ένα ποσοστό επί των κερδών (9 τοις εκατό) για εισόδημα από 8.060 λίρες έως 43.000 λίρες. Για ποσά άνω των 43.000 λιρών το ποσοστό είναι 2%. Τα ποσοστά αυτά ισχύουν από το 2011.
Πίνακας εισφορών αυτοαπασχολούμενων με ανώτατα και κατώτατα όρια.
