Αν και στο μέγαρο Μαξίμου εκφράζουν ικανοποίηση από τα αποτελέσματα της επίσκεψης της καγκελαρίου στη Γερμανία Άνγκελας Μέρκελ στην Αθήνα, εντούτοις όπως φάνηκε και από τις κοινές της δηλώσεις με τον Κυριάκο Μητσοτάκη το αγκάθι στις ελληνογερμανικές σχέσεις παραμένουν οι σχέσεις με την Τουρκία.
Δεν άφησε περιθώρια μεγαλύτερων προσδοκιών
Στην κυβέρνηση υπάρχουν χαμόγελα για τις δηλώσεις της κας Μέρκελ σε ότι αφορά το προσφυγικό και μιλούν για απόλυτη στήριξη της ελληνικής γραμμής, ωστόσο είναι σαφές ότι η Άνγκελα Μέρκελ για το συνολικό πλέγμα των σχέσεων Ελλάδας και Τουρκίας ήταν αρκετά συγκρατημένη και δεν άφησε περιθώρια μεγαλύτερων προσδοκιών για αλλαγή της στάσης του Βερολίνου έναντι της Άγκυρας στο μέλλον, παρά την κυβερνητική αλλαγή στη Γερμανία.
Η Άνγκελα Μέρκελ συμμερίστηκε την άποψη ότι τα περισσότερα ζητήματα που αφορούν τις σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας άπτονται των ευρωτουρκικών σχέσεων, ανέφερε την πάγια θέση της υπέρ μιας ειδικής σχέσης ΕΕ και Τουρκίας, ωστόσο πέραν από κάποιες αναφορές περί προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ελλάδα και περί ισχύος του διεθνούς δικαίου και των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και υπεράσπισης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας επέμεινε σε ότι αφορά το δια ταύτα στην ήπια γραμμή έναντι της Τουρκίας λέγοντας ότι «είναι απαραίτητο να προσπαθούμε τα πιο δύσκολα ζητήματα να τα λύνουμε με διάλογο, ακόμα και αν ιστορικά αυτό παίρνει περισσότερο χρόνο από ό,τι φανταζόμαστε», επισημαίνοντας παράλληλα το ότι η Τουρκία είναι σύμμαχος στο ΝΑΤΟ.
Στη Γερμανία ζουν πάνω από τρία εκατομμύρια πολίτες τουρκικής καταγωγής
Μάλιστα ερωτηθείσα για το θα συμβούλευε τον διάδοχό της στην Καγκελαρία Όλαφ Σολτς τόνισε με νόημα ότι «μπορεί κανείς να προβλέψει ότι η Τουρκία και οι σχέσεις με την Τουρκία είναι σημαντικό θέμα. Ξέρετε ότι στη Γερμανία ζουν πάνω από 3 εκατ. άνθρωποι τουρκικής καταγωγής, γι’ αυτό και υπάρχει μια γέφυρα μεταξύ μας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να έχουμε μια ξεκάθαρη θέση όταν διαπραγματευόμαστε».
Είχε προηγηθεί η αιχμή του κ. Μητσοτάκη ότι «η δυτική ψυχραιμία ενθαρρύνει την τουρκική αυθαιρεσία. Και ότι είναι καιρός οι ευρωπαϊκές αρχές να μετουσιωθούν σε ευρωπαϊκή πολιτική και κυρίως σε ευρωπαϊκή πρακτική απέναντι σε όσους την προσβάλλουν».
Όχι στην απόρριψη του Συμφώνου Σταθερότητας
Εξ’ αντικειμένου πάντως η αποχαιρετιστήρια συνάντηση της κας Μέρκελ με την ιδιότητα της καγκελαρίου με τον Έλληνα πρωθυπουργό είχε και έναν απολογιστικό χαρακτήρα συνολικά των ελληνογερμανικών σχέσεων ιδίως την τελευταία δεκαετία της οικονομικής κρίσης που η απερχόμενη καγκελάριος της Γερμανίας ουσιαστικά κρατούσε και τα ηνία της ΕΕ ως ηγέτιδα χώρα της Ευρώπης.
Η κα Μέρκελ κατά την παρουσία της στην Αθήνα και τις παρεμβάσεις της τόσο με τον κ. Μητσοτάκη, την πρόεδρο της Δημοκρατίας αλλά και τις συνομιλίες που είχε με νέους στο ελληνογερμανικό ινστιτούτο ουσιαστικά κινήθηκε μέσα στο γενικώς αυτοκριτικό πνεύμα των πρόσφατων δηλώσεών της ότι υπήρξαν στιγμές που ζήτησε πολλά από τους Έλληνες αλλά σε κάθε περίπτωση έστειλε ένα σαφές μήνυμα για το μέλλον υπέρ της δημοσιονομικής πειθαρχίας λέγοντας ότι «η λύση δεν είναι να απορρίψουμε το Σύμφωνο Σταθερότητας».
Καθόλου εύκολο καθήκον για τις μελλοντικές κυβερνήσεις
Μάλιστα επισημαίνοντας με νόημα ότι «δεν είναι καθόλου εύκολο καθήκον αυτό που έχουν να διαχειριστούν οι μελλοντικές κυβερνήσεις» σημείωσε ότι «δεν είναι και τόσο μικρή η ευελιξία του έως τώρα Συμφώνου Σταθερότητας».
«Το πρόβλημα ήταν ότι στις καλές εποχές δεν υπήρξε τόσο καλή οικονομική διαχείριση κι έτσι στις δύσκολες εποχές δεν είχαμε τις οικονομικές δυνατότητες. Αλλά δείξαμε και με το Ταμείο Ανάκαμψης ότι βρήκαμε έναν δρόμο, χωρίς να σημαίνει ότι αυτό θα συνεχιστεί εις το διηνεκές» δεν παρέλειψε να προσθέσει.
Φωνή της λογικής και της σταθερότητας
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης χαρακτήρισε την Άνγκελα Μέρκελ «φωνή της λογικής και της σταθερότητας» τόσο στο Βερολίνο, όσο και στις Βρυξέλλες, «άδικη ίσως κάποιες φορές, όμως καθοριστική στις οριακές στιγμές που υψώθηκε, όπως το 2015, όταν απέναντι σε κορυφαίους Υπουργούς της αρνήθηκε τον εξοστρακισμό της Ελλάδας από την Ευρώπη. Μια μεγάλη επιλογή που είχε και τη δική της υπογραφή».
Ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε επίσης «γενναία» την αλλαγή στάσης της Γερμανίδας καγκελαρίου που άνοιξε το δρόμο για τη δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να προσθέτει επίσης ότι οι αλλαγές στους τυπικούς κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας προκειμένου να αποφευχθούν συνταγές τυφλής λιτότητας στο μέλλον «δεν σημαίνει όμως σε καμία περίπτωση ότι θα ξεχάσουμε τι σημαίνει δημοσιονομική πειθαρχία».
Από πολλές δυσκολίες
«Αυτό είναι κάτι το οποίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό και για την πατρίδα μας, η οποία εξακολουθεί να έχει ένα πολύ υψηλό επίπεδο χρέους. Και θα πρέπει μονίμως η αξιοπιστία μας να δοκιμάζεται στη βάσανο των αγορών» τόνισε ο πρωθυπουργός.
Σε κάθε περίπτωση πάντως από το μέγαρο Μαξίμου υπενθυμίζουν ότι η σχέση του πρωθυπουργού με τη Γερμανίδα καγκελάριο πέρασε από πολλές δυσκολίες, συγκρούστηκαν για τη Λιβύη και μετά τη δήλωση της κας Μέρκελ στο Νταβός ότι η Ελλάδα έχει σοβαρό πρωθυπουργό που κάνει μεταρρυθμίσεις, οι σχέσεις τους εξομαλύνθηκαν.
Θα ζητήσει συγγνώμη από όσους έχασαν τη δουλειά τους;
Πάντως το Der Spiegel ουσιαστικά άσκησε κριτική στην Άγκελα Μέρκελ προς δύο κατευθύνσεις. Από τη μια πλευρά την εγκάλεσε ότι με τη στάση της δεν έδειξε μεγαλύτερη γενναιοδωρία και έτσι «διασώθηκε η Ελλάδα, όχι όμως και η ευρωπαϊκή ιδέα…», ενώ από την άλλη πλευρά, το γερμανικό περιοδικό διερωτήθηκε δηκτικά αν η απερχόμενη καγκελάριος «θα ζητήσει συγγνώμη από τους Έλληνες που έχασαν τη δουλειά τους στην διάρκεια της ευρω-κρίσης;».
Την παρουσία της κας Μέρκελ και τα μηνύματα που εξέπεμψε ο πρωθυπουργός κατά τις κοινές τους δηλώσεις στο μέγαρο Μαξίμου σχολίασε επικριτικά η αντιπολίτευση.
Οι γερμανικές επανορθώσεις και τα μνημόνια
Η υπεύθυνη διεθνών σχέσεων του ΣΥΡΙΖΑ Ράνια Σβίγκου σχολίασε κυρίως τα λεγόμενα του κ. Μητσοτάκη και τις αναφορές του στο 2015, λέγοντας ότι η σημερινή Ελλάδα είναι διαφορετική επειδή μεσολάβηση η διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ενώ σημείωσε ότι «ο λαϊκισμός και η δημαγωγία έβγαλαν τη χώρα από τα μνημόνια όταν κάποιοι πολιτεύονταν με το «βάστα Σόιμπλε» και το «μαζί τα φάγαμε»».
Επιπλέον η κα Σβίγκου εγκάλεσε τον Κυριάκο Μητσοτάκη πως δεν είπε «ούτε κουβέντα» για τις γερμανικές επανορθώσεις.
Ο γραμματέας του ΚΙΝΑΛ Μανώλης Χριστοδουλάκης τόνισε ότι «το «στερνή μου γνώση να σε είχα πρώτα» της κας Μέρκελ το πλήρωσε ο ελληνικός λαός με βαρύ τίμημα» ανέφερε ο κ. Χριστοδουλάκης και πρόσθεσε: «Μαζί με τη λήξη της θητείας της κας Μέρκελ, είναι ώρα να λήξει και η συντηρητική πολιτική της διαρκούς λιτότητας στην Ευρώπη, είναι ώρα για μία άλλη εποχή για την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Στα αζήτητα
Με αιχμές για το ρόλο της Άγκελας Μέρκελ στην επιβολή των μνημονίων και την ενθάρρυνση της τουρκικής προκλητικότητας σχολιάζει το ΚΚΕ την επίσκεψη της Γερμανίδας καγκελαρίου στην Αθήνα. Το ΚΚΕ χαρακτήρισε προκλητική την αναφορά του πρωθυπουργού περί «κοινοτικής αλληλεγγύης» και «αληθινού πατριωτισμού» σε ότι αφορά την επιβολή και εφαρμογή των μνημονιακών πολιτικών.
Παράλληλα το ΚΚΕ σχολίασε ότι αν και η επίσκεψη της Άνγκελας Μέρκελ συνέπεσε με την εθνική επέτειο από τη φασιστική εισβολή του 1940 εντούτοις ο πρωθυπουργός δεν έκανε καμία αναφορά στις γερμανικές αποζημιώσεις και το κατοχικό δάνειο, κάτι που σύμφωνα με το ΚΚΕ, δείχνει ότι για τις ελληνικές κυβερνήσεις το ζήτημα αυτό έχει πάει στα αζήτητα.
