Ένα απίστευτο χάος επικρατεί από χθες με επίκεντρο εκατοντάδες χιλιάδες υπόχρεους υποβολής δηλώσεων πόθεν έσχες, μετά την απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας που έκρινε αντισυνταγματική στο σύνολό της την υπουργική απόφαση που καθόριζε το περιεχόμενο και τις προϋποθέσεις υποβολής δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης.
Λίγα 24ώρα πριν την λήξη της προθεσμίας υποβολής των δηλώσεων πόθεν έσχες που είναι το ερχόμενο Σάββατο 21 Οκτωβρίου 2017 κανείς δεν γνωρίζει τι πρέπει να πράξει, ενώ η κυβέρνηση εμφανίζεται ενοχλημένη με τη δικαιοσύνη.
Ο πρόεδρος της Βουλής Νικόλαος Βούτσης εξέφρασε την αρνητική του έκπληξη για την απόφαση του ΣτΕ και δήλωσε ότι αναμένει την κοινοποίησή της για να την μελετήσει.
Από την πλευρά του ο αναπληρωτής υπουργός Δικαιοσύνης Δημήτρης Παπαγγελόπουλος δήλωσε χθες ότι αναμένει να ενημερωθεί επίσημα, ωστόσο προσέθεσε: «Φοβάμαι όμως ότι η Δικαιοσύνη θα εκτεθεί».
Η προθεσμία υποβολής δηλώσεων πόθεν έσχες για το έτος 2016 λήγει το ερχόμενο Σάββατο, 21 Οκτωβρίου και η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε χθες ότι η σχετική υπουργική απόφαση είναι μη νόμιμη και πολλές διατάξεις της αντισυνταγματικές.
Το Ανώτατο Δικαστήριο (2649/2017), κάνοντας εν μέρει δεκτές τις προσφυγές των δικαστικών Ενώσεων, έκρινε συνταγματικό τον νέο τρόπο υποβολής πόθεν έσχες για όλους τους υπόχρεους, στους οποίους περιλαμβάνονται και οι δικαστές, καθώς θεωρεί ότι «η Διοίκηση έχει λάβει ικανά μέτρα προκειμένου να ελαχιστοποιήσει τους κινδύνους επέμβασης τρίτων σε αυτό και διαρροής των δεδομένων».
Ωστόσο, το δικαστήριο έκρινε αντισυνταγματική τη ρύθμιση που είχε προκαλέσει πολλές συζητήσεις και αφορούσε στην υποχρέωση να δηλώνονται τα ποσά πάνω από 15.000 που βρίσκονται εκτός τράπεζας (σπίτια ή θυρίδες), καθώς και κινητά περιουσιακά στοιχεία (τιμαλφή, πίνακες κλπ.) των οποίων η αξία υπερβαίνει τα 30.000 ευρώ.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την απόφαση, κρίθηκε ότι:
«Ως προς το σύνολο των υπόχρεων σε υποβολή Δ.Π.Κ., στους οποίους περιλαμβάνονται και οι δικαστικοί λειτουργοί, το Δικαστήριο έκρινε ότι η επιβαλλόμενη υποχρέωση να συμπεριληφθούν στη Δ.Π.Κ., ποσά σε μετρητά που υπερβαίνουν τα 15.000 ευρώ και φυλάσσονται εκτός πιστωτικών ιδρυμάτων ή εντός θυρίδων, καθώς και κινητά περιουσιακά στοιχεία, των οποίων η αξία υπερβαίνει τα 30.000 ευρώ, αντίκειται στα άρθρα 5 παρ. 1, 9 παρ. 1 και 9Α του Συντάγματος, καθώς και στην αρχή της αναλογικότητας (άρθρο 25 παρ. 1 εδ. δ΄ του Συντάγματος)».
Οι σύμβουλοι Επικρατείας έδειξαν «κόκκινη κάρτα» στην μη πρόβλεψη 5ετούς παραγραφής για τη διενέργεια και ολοκλήρωση του ελέγχου, καθώς και για τη διατήρηση των προσωπικών δεδομένων των υπόχρεων.
Οι δικαστές επισημαίνουν ότι «η Διοίκηση οφείλει να διαμορφώσει τη διαδικτυακή εφαρμογή, κατά τρόπο ώστε να μην καθίσταται αδύνατη ή ιδιαιτέρως δυσχερής η υποβολή δήλωσης μέσω της χρήσης του ηλεκτρονικού συστήματος από τον μέσο χρήστη» ενώ διευκρινίζουν πως μετά την πρώτη δήλωση πόθεν έσχες , οι υπόχρεοι πρέπει να περιλαμβάνουν σε αυτές που ακολουθούν μόνο τα περιουσιακά στοιχεία, στα οποία επήλθε κάποια μεταβολή.
Η Ολομέλεια ακυρώνει, ως μη νόμιμη , την υπουργική απόφαση της 13ης.10.2016 με την οποία καθορίστηκαν οι παράμετροι της υποβολής πόθεν έσχες επειδή δεν δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της Κυβέρνησης. Ειδικά δε για τους δικαστές, οι οποίοι είχαν προσφύγει στη δικαιοσύνη, η Ολομέλεια δέχεται πως στο 15μελές όργανο το οποίο θα κάνει τον έλεγχο των δηλώσεών τους αλλά και των συζύγων τους, θα πρέπει να συγκροτείται «τουλάχιστον κατά πλειοψηφία, συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου του, από ανώτατους τακτικούς δικαστές, μέλη των τριών Ανωτάτων Δικαστηρίων».
Επιπλέον, λέει «όχι» στην καθιέρωση υποχρεωτικού ελέγχου των ανωτάτων δικαστών και όχι δειγματοληπτικού, όπως ισχύει για όλους τους υπόλοιπους δικαστικούς λειτουργούς» ενώ απορρίπτει τις ενστάσεις «ως προς τις προβλεπόμενες ποινικές κυρώσεις καθώς αυτές δεν παραβιάζουν την αρχή της αναλογικότητας, ενόψει και του σκοπού δημόσιου συμφέροντος για τον οποίο θεσπίστηκε ο έλεγχος της περιουσιακής κατάστασης».
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την απόφαση του ΣτΕ σε περιπτώσεις ελέγχων για το πόθεν έσχες ο ενδιαφερόμενος πρέπει να καλείται σε εξηγήσεις και σε διευκρινίσεις.
