Μερικά χρήσιμα συμπεράσματα Εξωτερικής Πολιτικής από τα τελευταία γεγονότα. Απαραίτητα για αφύπνιση συνειδήσεων που καθεύδουν μακαρίως:
Του Θανάση Κ.
* Πρώτον, κανείς δεν «απομονώνεται» διεθνώς, απλώς και μόνον όταν «παραβιάζει» συμφωνίες ή και το Διεθνές Δίκαιο…
Αν μια χώρα μπορεί να επικαλεστεί επαρκή «προσχήματα» και να βρει τα κατάλληλα διεθνή «στηρίγματα», μπορεί να «κοιμίσει» τις αντιδράσεις των υπολοίπων και να περάσει ατιμώρητα τις «παρασπονδίες» της…
Η Τουρκία παραβιάζει ό,τι μπορεί και δημιουργεί τετελεσμένα. Ενίοτε καταδικάζεται διεθνώς (για το Κυπριακό έχει υποστεί μερικά καταδικαστικά ψηφίσματα από τον ΟΗΕ και ένα εμπάργκο όπλων από τις ΗΠΑ). Αλλά αν καταφέρει να επιβάλλει τα τετελεσμένα, οι ίδιοι που κάποτε την καταδίκασαν, στη συνέχεια ζητάνε από το θύμα της επιθετικότητας της να αποδεχθεί-νομιμοποιήσει τα τετελεσμένα αυτά…
Αυτό ΔΕΝ σημαίνει ότι πρέπει κι εμείς να παραβιάζουμε τα συμφωνηθέντα. Αλλά μη το «δένετε» κι όλα, πως όποιος παραβιάζει τις διεθνείς συνθήκες (ακόμα και στην πιο χαλαρή τους μορφή) θα «απομονωθεί» διεθνώς…
Σε στηρίζουν όχι μόνον – κι όχι κυρίως – από το πόσο «φιλόνομος» είσαι. Ούτε από το πόσο «δίκιο» έχεις. Αλλά από το πόσο οι ενέργειες και η θέση σου εξυπηρετούν τα δικά τους συμφέροντα…
Τελικά από το πόσο «ισχυρός» είσαι και από το πόσο «ενεργό πολιτική» ασκείς.
* Δεύτερον, η συμμετοχή σου σε διεθνείς συμμαχίες ή σε Ενώσεις κρατών, από μόνη της ΔΕΝ σε κατοχυρώνει…
Εμείς εφησυχάσαμε επί δεκαετίες, πιστεύοντας ότι επειδή συμμετείχαμε στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, αυτό από μόνο του μας «κατοχύρωνε» πλήρως…
Απ’ ό,τι αποδείχθηκε, η συμμετοχή μας στους Ευρωατλαντικούς θεσμούς ΔΕΝ μας κατοχύρωνε επαρκώς…
Σήμερα η Τουρκία επιβάλει τους όρους της στη Γερμανία, χωρίς να ανήκει στην ΕΕ – σε αντίθεση με την Ελλάδα που ανήκει, αλλά την προσπερνάνε…
Προσοχή εδώ: Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι τάχα «επιζήμιο» να συμμετέχουμε σε ευρωατλαντικούς θεσμούς. Σημαίνει ότι, πέρα από τη συμμετοχή μας, ΔΕΝ πρέπει να εφησυχάζουμε! Πρέπει να αναπτύσσουμε και τη δική μας ενεργό πολιτική, να έχουμε τις δικές μας προτεραιότητες, να προωθούμε τα δικά μας συμφέροντα και να κάνουμε τις δικές μας «συμμαχίες»…
Η Τουρκία «προβάλλει ισχύ», επειδή έχει τη δική της ενεργό πολιτική.
Η Τουρκία βέβαια είναι πολύ μεγαλύτερη χώρα…
Αλλά και το Ισραήλ «προβάλλει» τη δική του ισχύ κι ας είναι πολύ μικρότερη χώρα από την Ελλάδα (και σε πιο «επισφαλή» γεωπολιτικά θέση από μας)…
Η ενεργός εξωτερική πολιτική και η πολιτική ισχύος κάνουν τη διαφορά.
Κι όχι το μέγεθος μόνο ή η συμμετοχή σε διεθνείς οργανισμούς.
Από τις δύο προαναφερθείσες χώρες, η Τουρκία συμμετέχει στο ΝΑΤΟ, αλλά δεν συμμετέχει στην ΕΕ. Το Ισραήλ δεν συμμετέχει ούτε στο ΝΑΤΟ ούτε στην ΕΕ. Και οι δύο είναι σήμερα πολύ πιο «ισχυρές» και πιο υπολογίσιμες από την «εφησυχασμένη» Ευρωπαϊκή Ελλάδα…
* Τρίτον, δεν υπάρχει ενεργός εξωτερική πολιτική χωρίς κόστος και ρίσκο! Όποιοι πιστεύουν ότι θα τους προστατεύει πάντα και πλήρως μια – «συμμαχική» ή κοινοτική ομπρέλα – και δεν χρειάζεται να παίρνουν κανένα ρίσκο, απλώς προετοιμάζουν την απόλυτη «περιθωριοποίησή» τους γεωπολιτικά.
Η πρόσκληση Χαφτάρ στην Ελλάδα, είχε, λέει «ρίσκο»!
Ποιος «ρίσκο»; Ότι ενόχλησε τον Ερντογάν!
Ο οποίος είχε μόλις συνάψει Συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες με τον αντίπαλο του Χαφτάρ, τον Σάρατζ, στη Λιβύη, «εξαφανίζοντας» μεγάλο μέρος της Ελληνικής ΑΟΖ.
Δηλαδή ο Ερντογάν είχε ήδη κάνει υφαρπάξει εκτεταμένα Ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα – κι εμείς «δεν έπρεπε», τάχα, να καλέσουμε το Χαφτάρ στην Αθήνα, μην «παρεξηγηθεί» ο Ερντογάν!
Αυτός προσπάθησε να μας «ξεπατώσει», κι εμείς δεν έπρεπε καν να τον… ενοχλήσουμε!
Όποιος αυτό πιστεύει δεν συζητάει τίποτε απολύτως περί «Εξωτερικής Πολιτικής». Δεν έχει νόημα…
Αν δεν έχουμε αυτό στο μυαλό μας, τότε προφανώς όταν κάνουν κινήσεις υπονομευτικές για τα εθνικά μας συμφέροντα και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι θα τους «ενοχλούμε». Και πολύ μάλιστα…
Όποιος παίρνει ρίσκα στην Πολιτική, μπορεί να κερδίσει, μπορεί και όχι…
Όποιος δεν παίρνει ρίσκα, πάντα χάνει στο τέλος!
Τζαμπατζήδες η εξωτερική Πολιτική ΔΕΝ σηκώνει…
* Τέταρτον, δεν δίνουμε «εξετάσεις καλής συμπεριφοράς» μπροστά στη Διεθνή κοινή Γνώμη. Δίνουμε πρωτίστως εξετάσεις στον ίδιο το λαό μας, αν κάνουμε τα στοιχειώδη που οφείλουμε – να προστατεύουμε την ασφάλειά του και τα κυριαρχικά του δικαιώματα, όπως όπως κάθε άλλη χώρα. Και δίνουμε ακόμα «εξετάσεις» στους δυνητικούς συμμάχους μας, αν είμαστε σοβαροί και αξιόπιστοι στις ουσιώδεις δεσμεύσεις μας απέναντί τους. Ώστε κι εκείνοι να σταθούν εξ ίσου αξιόπιστοι στις δεσμεύσεις τους απέναντί μας…
Το βασικό είναι ο Ελληνικός λαός να έχει εμπιστοσύνη στην κυβέρνησή του και οι δυνητικοί μας σύμμαχοι να μας θεωρούν αξιόπιστους.
Και με αυτή τη σειρά…
Το τι θα γράψει (σε βάρος μας) ένα ξένο ΜΜΕ είναι το λιγότερο. Την αρνητική δημοσιότητα ΔΕΝ μπορούμε να την αποφύγουμε, ό,τι κι αν κάνουμε.
Τη θετική δημοσιότητα, εύκολα μπορούμε να την «αγοράσουμε». Έτσι κάνουν όλοι.
Τα βασικά είναι: έχουμε ισχύ; Κάνουμε «καλή» (δηλαδή «αποδοτική») χρήση της ισχύος μας; Προστατεύουμε το λαό μας; Είμαστε αξιόπιστοι απέναντι στους συμμάχους μας;
Αν οι απαντήσεις στα ανωτέρω είναι «ναι», τότε έχει νόημα να συζητάμε περί Εξωτερικής Πολιτικής.
Αν οι απαντήσεις στα ανωτέρω είναι «όχι», τότε έχουμε… εξαφανιστεί ως «υποκείμενο» Εξωτερικής Πολιτικής…
Μια χώρα που δεν μπορεί να φυλάει τα σύνορά της, γιατί φοβάται τι θα πουν οι ποικίλες… ΜΚΟ των δουλεμπόρων, δεν μπορεί να συζητάει περί Εξωτερικής Πολιτικής! Γιατί απλούστατα, κανείς δεν την εμπιστεύεται για τίποτε…
Ούτε οι «μέσα». που νιώθουν όλο και περισσότεροι ανασφαλείς…
Ούτε και οι «έξω», που δεν έχουν να περιμένουν τίποτε, από μια χώρα με αφύλακτα σύνορα, έρμαιο των ορέξεων οποιουδήποτε θέλει να «ανοίξει τη στρόφιγγα» και να της στείλει κι άλλους…
Πρώτα γίνεσαι «υποκείμενο» εξωτερικής Πολιτικής, δηλαδή χώρα που ελέγχει τα σύνορά της και το σπίτι της, κι ύστερα προβληματίζεσαι τι είδους «Εξωτερική Πολιτική» θα ασκήσεις…
* Πέμπτον, το Διεθνές Δίκαιο δεν μας προστατεύει! Το Διεθνές Δίκαιο προβλέπει τι κυριαρχικά δικαιώματα μπορούμε να ασκήσουμε, ΑΝ μπορούμε να τα υπερασπιστούμε από ξένες επιβουλές και αμφισβητήσεις…
Για παράδειγμα, το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας προβλέπει ότι τα νησιά έχουν «επήρεια» δηλαδή δικαιούνται πλήρη ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα.
Ακόμα και οι ΗΠΑ, που δεν έχουν υπογράψει το Δίκαιο της Θάλασσας, παραδέχονται ότι τα ελληνικά νησιά έχουν πλήρη δικαιώματα ΑΟΖ.
Και λοιπόν; Αυτό λύνει το πρόβλημά μας, έναντι της Τουρκίας που εξαγγέλλει ότι ΑΟΖ δεν έχει ούτε η Κρήτη;
Όχι! Αυτό από μόνο του δεν μας λύνει το πρόβλημά…
Διότι, αν δεν μπορείς να προασπιστείς από μόνο σου αυτό σου «δίνει» το Διεθνές Δίκαιο, δεν θα βρεθεί κάποιος άλλος να το υπερασπιστεί για λογαριασμό σου, ή να «τιμωρήσει» όποιον στο επιβουλεύεται…
–Για τα «αναθεωρητικά» κράτη (όπως η Τουρκία), η ισχύς δημιουργεί «δίκαιο»: Αρπάζουν ό,τι μπορούν κι ύστερα επιδιώκουν να το «νομιμοποιήσουν» – δηλαδή οι θιγόμενοι να αποδεχθούν ότι το έχασαν οριστικά…
–Για τα μη «αναθεωρητικά» κράτη (όπως η Ελλάδα), η ισχύς κατοχυρώνει το δίκαιο! Δεν ζητάνε, τα κράτη αυτά, κάτι που δεν είναι «δικό τους» με βάσει τις διεθνείς συμβάσεις. Αλλά όσα είναι δικά τους τα περιφρουρούν με τη δική τους ισχύ και με συμμαχίες που συνάπτουν.
Και τα μη αναθεωρητικά κράτη έχουν ανάγκη ισχύ και συμμαχίες, για να κατοχυρώσουν το Δίκαιό τους.
Η ισχύς είναι προϋπόθεση δικαίου και σε αυτή την περίπτωση.
Δεν είναι το Δίκαιο «υποκατάστατο» της Ισχύος…
Ποτέ!
Αυτό λέγεται Ρεαλισμός στην Εξωτερική Πολιτική.
Και άλλο δεν υπάρχει…
* Έκτον, οι χώρες που βρίσκονται σε κρίσιμα γεωπολιτικά «σταυροδρόμια» ή σε «επισφαλείς» περιοχές, ή οι χώρες που αντιμετωπίζουν επίβουλους γείτονες (με «αναθεωρητικές» διαθέσεις), δεν φοβούνται (δεν έχουν δικαίωμα να φοβούνται)… θερμά επεισόδια!
Μόνο αν δείξουν ότι είναι έτοιμες για «θερμό επεισόδιο», αποθαρρύνουν την επιθετικότητα του γείτονά τους.
Αλλιώς κινδυνεύουν να χάσουν τα πάντα! Όχι μόνον όσα τους διεκδικούν σήμερα. Αλλά κι όσα θα τους αρπάξουν, επιπλέον, αν παραδοθούν αμαχητί…
Ένα θερμό επεισόδιο μπορεί να το κερδίσεις ή αν το χάσεις. Αν προκαλέσεις ζημιά στον αντίπαλο, τότε, αν το κερδίσεις έχεις εξουδετερώσει την επιθετικότητά του, αλλά κι αν το χάσεις έχεις ελαχιστοποιήσει τις δικές σου απώλειες.
Αντίθετα, αν υποχωρήσεις αμαχητί (χωρίς «επεισόδιο»), θα χάσεις τα πάντα! Θα σου πάρει ό,τι διεκδικεί ως τώρα – και θα του ανοίξεις την όρεξη να σου διεκδικήσει κι άλλα στη συνέχεια…
Αυτή τη στιγμή η ΑΟΖ είναι το «επίδικο» με την Τουρκία. Ή έτσι νομίζουμε. Στην πραγματικότητα η Τουρκία έχει εγγράψει στην ατζέντα και τον κυριαρχικό έλεγχο στα νησιά (μέχρι το μεγαλύτερο μέρος της Κρήτης και τη… Γαύδο) και την ίδια τη Θράκη…
* Έβδομο, ο επεκτατιστής γείτονάς έχει μια «Αχίλλειο πτέρνα» πάντα: Τη στιγμή που θα αρχίσει «υπέρ-επέκταση»! Δηλαδή τη στιγμή που επεκτατισμός του θα αρχίσει να συσπειρώνει εναντίον του μια σειρά κράτη, τα οποία ως τότε ήταν είτε «ουδέτερα» απέναντί του ή και εχθρικά μεταξύ τους…
Μέχρι να συμβεί αυτό, ο επεκτατιστής μπορεί να εξουδετερώνει τα θύματά του ένα-ένα. Όταν παρασυρθεί στην παγίδα της υπέρ-επέκτασης, τότε ουσιαστικά δημιουργεί περισσότερους εχθρούς απ’ όσους μπορεί να αντέξει…
Και τότε ανοίγει ο δρόμος για να νικηθεί. Εξωτερικά και εσωτερικά…
Η Τουρκία ήδη έπεσε σε αυτή την παγίδα «υπέρ-επέκτασης»! Κι έχει δημιουργήσει μια συμμαχία χωρών εναντίον της – από τη Σαουδική Αραβία και την Ιορδανία, μέχρι τους Κούρδους της Συρίας, το Ισραήλ και την Αίγυπτο – που όλοι της εναντιώνονται. Πέρα από την Ελλάδα και την Κύπρο, βεβαίως…
Αυτή τη στιγμή όποιος «μεγάλος παίχτης» (ΗΠΑ, Ρωσία, Γερμανία, Γαλλία κλπ.) «ταυτίζεται» με την Τουρκία στο Λιβυκό, κάνει «εχθρούς» του όλες αυτές τις χώρες, που είναι πολλαπλάσια υπολογίσιμες για όλους. Και λόγω (αθροιστικού) μεγέθους, και λόγω πληθυσμών και λόγω επενδυτικών ευκαιριών και λόγω γεωπολιτικής θέσης…
–Η Τουρκία έχει ήδη απομονωθεί τοπικά εξ αιτίας του αναθεωρητισμού της απ’ όλες τις χώρες που θίγονται ή απειλούνται…
—Δεν έχει ακόμα απομονωθεί διεθνώς, γιατί απλούστατα οι «μεγάλοι παίκτες», βρίσκονται σε κενό πολιτικής:
Η Ρωσία θέλει να επεκταθεί στη Μέση Ανατολή, αλλά δεν ξέρει ως που την παίρνει,
οι ΗΠΑ βρίσκονται σε φάση αναδίπλωσης, αλλά δεν θέλουν την επέκταση της Ρωσίας (ούτε της Κίνας),
η Ευρώπη συνειδητοποιεί πως ούτε η ομπρέλα του ΝΑΤΟ την καλύπτει, ούτε η ΕΕ έχει δυνατότητα εξωτερικής πολιτικής,
η Γαλλία αυτονομείται, η Ιταλία κι αυτή προσπαθεί να αυτονομηθεί,
η Βρετανία έχει ήδη αυτονομηθεί, αλλά ακόμα δεν έχει λύσει το πρόβλημα του Brexit,
η Γερμανία διάλεξε να είναι soft power και τώρα κατάλαβε ότι είναι περίπου…irrelevant.
το Ιράν είναι επικίνδυνο για μια σειρά λόγους για όλους (και Σαουδαραβία, και Ισραήλ, και ΗΠΑ)
και σε αυτό το «κενό» προσπαθεί να «χωθεί» και η Τουρκία, ποντάροντας στις αντικρουόμενες επιδιώξεις των «μεγάλων», ενώ προκαλεί την αντί-συσπείρωση όλων των γειτόνων της.
Η Ελλάδα δίπλα σε μια τέτοια Τουρκία κινδυνεύει άμεσα, αλλά έχει και τεράστιες ευκαιρίες.
Το πρόβλημα είναι να αφυπνιστεί αμέσως απ’ όλες τις ψευδαισθήσεις της.
Αυτές που μόλις απαρίθμησα – κι άλλες ακόμα…
Αν αφυπνιστεί η Ελλάδα, μπορεί ακόμα να αναστρέψει τη φθίνουσα πορεία δεκαετιών!
Αν δεν αφυπνιστεί, κινδυνεύει να χάσει ΤΑ ΠΑΝΤΑ!
