Το «πράσινο φως» για την εκταμίευση των 3,56 δισ. ευρώ, επιδοτήσεων και δανείων από το Ταμείο Ανάκαμψης, άναψε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κάτι που αναμένεται να συμβεί στις αρχές του 2023 και αφού μεσολαβήσουν μία σειρά από επικυρώσεις διαδικαστικού περισσότερου χαρακτήρα.
Σε δηλώσεις της η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έδωσε συγχαρητήρια στην Ελλάδα και τόνισε χαρακτηριστικά ότι «η χώρα έχει σημειώσει επαρκή πρόοδο στην εφαρμογή του εθνικού της σχεδίου ανάκαμψης».
Η εξέλιξη αυτή ήρθε μετά από τη εκπλήρωση 28 συνολικά ορόσημων, που είχαν τεθεί στο πλαίσιο υλοποίησης των σχετικών συμβατικών υποχρεώσεων της χώρας που απορρέουν από το πλαίσιο που διέπει το Ταμείο.
Να σημειωθεί ότι μαζί με τη 2η δόση το συνολικό ποσό που έχει εγκριθεί φτάνει στα 11,1 δισ. ευρώ, ποσό που αντιπροσωπεύει το 37% των κονδυλίων που έχει αντιστοιχεί για την Ελλάδα από Ταμείο Ανάκαμψης.
Σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές από τις Βρυξέλλες η Ελλάδα εκπλήρωσε πιο νωρίς το ορόσημο των δανείων, που έπρεπε έως το τέλος του έτους να συμβασιοποιηθούν και τα οποία αντιπροσώπευαν ποσό δανείων ύψους 586,4 εκατ. ευρώ.
Στο μεταξύ, επισήμως, οι συμβάσεις ανάμεσα στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και τους επενδυτές επισήμως ξεπερνούν τα 629 εκατ. ευρώ, ενώ σύμφωνα με πηγές από την ελληνική πρωτεύουσα το ποσό ανέρχεται κοντά στο 1 δισ. ευρώ.
Όπως αναφέρουν πηγές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ελλάδα είναι μία από τις τέσσερις χώρες που έχουν υποβάλλει αίτημα για δεύτερη δόση, αλλά και η 2η χώρα για την οποία προωθείται η σχετική έγκριση.
Οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι έχουν γίνει σημαντικά βήματα αναφορικά με την πορεία υλοποίησης του Σχεδίου Ανάκαμψης.
Τα 25 ορόσημα για τις επιδοτήσεις αφορούν στο 1ο εξάμηνο του 2022 και θα πρέπει μέσα στον επόμενο χρόνο να γίνει αίτημα 3ης δόσης για τα επιτεύγματα του 2ου εξαμήνου. Στο πεδίο των δανείων τα τρία ορόσημα καλύπτουν όλη την περίοδο έως και το τέλος του έτους.
Η διαδικασία προβλέπει πως μετά την πρώτη θετική αξιολόγηση από EFC και μετά από μία σειρά από διαδικασίες, η τελική έγκριση να γίνει τα Χριστούγεννα. Σύμφωνα πάντα με τον σχεδιασμό, η εκταμίευση θα γίνει μέσα στο 2023.
Να σημειωθεί επίσης ότι από τα 3,56 δισ. ευρώ της δόσεις, τα 1,72 δισ. ευρώ είναι επιχορηγήσεις και τα 1,85 δισ. ευρώ είναι δάνεια. Το αίτημα πληρωμής το υπέβαλε η Ελλάδα τον Σεπτέμβριο.
Η Ελλάδα, όπως προβλέπεται στον σχετικό σχεδιασμό μπορεί να λάβει έως και το 2026 το ποσό των 17,43 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 12,73 δισ. ευρώ σε δάνεια. Το πρώτο αίτημα της Ελλάδας για πληρωμή αξιολογήθηκε θετικά από την Επιτροπή στις 28 Φεβρουαρίου 2022, και η πρώτη δόση ύψους 3,56 ευρώ διατέθηκε στις 8 Απριλίου 2022.
Τέλος, να σημειωθεί ότι ανάμεσα στα ορόσημα αυτής της δόσης είναι και το πρόγραμμα για το ψηφιακό μετασχηματισμό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, η διασύνδεση των τερματικών πληρωμών με τη φορολογική διοίκηση, η παροχή κινήτρων για πράσινες και ψηφιακές επενδύσεις, και οι επιδοτήσεις για επενδύσεις στους τομείς του τουρισμού, της μεταποίησης και της γεωργίας.
Η επίσημη ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρει τα εξής:
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε σήμερα θετική προκαταρκτική αξιολόγηση του αιτήματος πληρωμής της Ελλάδας για ποσό ύψους 3,6 δισ. ευρώ -1,7 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 1,9 δισ. ευρώ σε δάνεια- στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΜΑΑ), του βασικού εργαλείου του NextGenerationEU.
Στις 30 Σεπτεμβρίου 2022 η Ελλάδα υπέβαλε στην Επιτροπή αίτημα πληρωμής βάσει της επίτευξης των 28 οροσήμων και στόχων που καθορίζονται στην εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου για τη δεύτερη δόση. Καλύπτουν μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που προωθούν τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ώστε η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας να καταστεί κατάλληλη για υψηλό μερίδιο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Περιλαμβάνουν επίσης την αναδιοργάνωση του σιδηροδρομικού τομέα για την ανάπτυξη, λειτουργία και συντήρηση ενός σύγχρονου σιδηροδρομικού δικτύου, το άνοιγμα της αγοράς των δημόσιων λεωφορειακών συγκοινωνιών για τη βελτίωση των υπηρεσιών και την προώθηση ενός οικολογικότερου στόλου λεωφορείων. ‘Αλλες μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις στηρίζουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, καθώς και τη διασύνδεση των τερματικών πληρωμών με τη φορολογική διοίκηση, την παροχή κινήτρων για πράσινες και ψηφιακές επενδύσεις από τον ιδιωτικό τομέα, την ενθάρρυνση της ανάπτυξης και των εξαγωγών των μικρών επιχειρήσεων, την ενίσχυση της εποπτείας των κεφαλαιαγορών, τη δημιουργία νέων ευκαιριών χρηματοδότησης για έρευνα και την ενθάρρυνση νέων επενδύσεων στους τομείς του τουρισμού, της μεταποίησης και της γεωργίας.
Μαζί με το αίτημά τους, οι ελληνικές αρχές διαβίβασαν λεπτομερή και πλήρη στοιχεία που καταδεικνύουν την εκπλήρωση των 28 οροσήμων και στόχων. Όπως απαιτείται από τον κανονισμό ΜΑΑ, η Ελλάδα επιβεβαίωσε επίσης ότι τα μέτρα που σχετίζονται με ορόσημα και στόχους που είχαν εκπληρωθεί ικανοποιητικά στο παρελθόν δεν έχουν αναιρεθεί. Η Επιτροπή αξιολόγησε ενδελεχώς τις πληροφορίες αυτές προτού παρουσιάσει τη θετική προκαταρκτική αξιολόγησή της ως προς το αίτημα πληρωμής.
Το ελληνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα υποστηριχθεί με 17,4 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 12,7 δισ. ευρώ σε δάνεια, εκ των οποίων 4 δισ. ευρώ εκταμιεύθηκαν στην Ελλάδα ως προχρηματοδότηση στις 9 Αυγούστου 2021. Ένα πρώτο αίτημα της Ελλάδας για πληρωμή αξιολογήθηκε θετικά από την Επιτροπή στις 28 Φεβρουαρίου 2022, και συνακόλουθα εκταμιεύτηκαν 3,6 δισ. ευρώ στις 8 Απριλίου 2022.
Οι πληρωμές στο πλαίσιο του ΜΑΑ βασίζονται στις επιδόσεις και εξαρτώνται από την υλοποίηση από τα κράτη μέλη των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων που προβλέπονται στα οικεία σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.
Επόμενα στάδια
Η Επιτροπή έχει πλέον αποστείλει τη θετική προκαταρκτική αξιολόγησή της σχετικά με την εκπλήρωση, από την Ελλάδα, των οροσήμων και στόχων που απαιτούνται για την εν λόγω πληρωμή στην Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή (ΟΔΕ), ζητώντας τη γνώμη της. Η γνώμη της ΟΔΕ, η οποία πρόκειται να εκδοθεί το αργότερο εντός τεσσάρων εβδομάδων, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στην αξιολόγηση της Επιτροπής. Μετά τη γνωμοδότηση της ΟΔΕ, η Επιτροπή θα εκδώσει τελική απόφαση σχετικά με την εκταμίευση της χρηματοδοτικής συνεισφοράς, σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης, μέσω επιτροπής επιτροπολογίας. Η εκταμίευση προς την Ελλάδα θα πραγματοποιηθεί κατόπιν της έκδοσης της απόφασης από την Επιτροπή.
Η Επιτροπή θα αξιολογήσει περαιτέρω αιτήματα πληρωμής από την Ελλάδα βάσει της εκπλήρωσης των οροσήμων και στόχων που περιγράφονται στην εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου και αντικατοπτρίζουν την πρόοδο ως προς την υλοποίηση των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων.
Τα ποσά που εκταμιεύονται στα κράτη μέλη δημοσιεύονται στον πίνακα αποτελεσμάτων για την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα, ο οποίος δείχνει την πρόοδο της εφαρμογής των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας».
Δηλώσεις των μελών της Επιτροπής
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε: «Εξαιρετικά νέα για την Ελλάδα σήμερα. Η χώρα έχει σημειώσει επαρκή πρόοδο στην εφαρμογή του εθνικού της σχεδίου ανάκαμψης ώστε να λάβει δεύτερη πληρωμή στο πλαίσιο του NextGenerationEU. Μόλις δοθεί το πράσινο φως από τα κράτη μέλη, η Ελλάδα θα λάβει 3,6 δισ. ευρώ. Η Ελλάδα προωθεί φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις σε βασικούς τομείς, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι σιδηροδρομικές υποδομές, οι δημόσιες μεταφορές και η ψηφιοποίηση των ΜΜΕ. Η Ελλάδα ενθαρρύνει επίσης νέες επενδύσεις στον τουρισμό, τη μεταποίηση και τη γεωργία. Είναι σημαντικό το ότι έχει επίσης εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της όσον αφορά τους λογιστικούς και λοιπούς ελέγχους για την προστασία των χρημάτων των φορολογουμένων. Συγχαρητήρια λοιπόν στην Ελλάδα! Η πορεία προς την ανάκαμψη συνεχίζεται και η Επιτροπή στέκεται στο πλευρό σας».
