Περί “υπερ-πλεονασμάτων” και άλλων… τεράτων!
Του Θανάση Κ.
Το πρόσφατο “πακέτο παροχών” ύψους 1,1 δισεκατομμυρίων από το “απροσδόκητο υπερ-πλεόνασμα”, του 2024
– και κυρίως – η συζήτηση που ακολούθησε μετά τις εξαγγελίες του, δείχνει, καθαρά πια, την ΑΝΑΠΗΡΙΑ του Ελληνικού πολιτικού συστήματος.
Όχι μόνο της κυβέρνησης, για να είμαστε δίκαιοι…
Αλλά ολόκληρου του πολιτικού συστήματος.
Κατά κάποιο περίεργο τρόπο ΟΛΟΙ “δίκιο έχουν”.
Κι όλοι βρίσκονται ΕΚΤΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ.
Το πως και το γιατί θα το κρίνετε μόνοι σας…
* Πρώτον, η κυβέρνηση φαίνεται να έχει δίκιο από την πλευρά της: Όταν προκύπτει υπέρ-πλεόνασμα, τι πιο λογικό από το να μοιραστεί ένα μέρος του στα πιο αδύναμα στρώματα; Έτσι δεν είναι;
Στο κάτω-κάτω η κυβέρνηση μοιράζει “παροχές”, όχι από “δανεικά” όπως παλιά, αλλά από πραγματικό “περίσσευμα εσόδων”.
Από την άλλη πλευρά, η αντιπολίτευση υποστηρίζει κι αυτή, ότι το “υπέρ-πλεόνασμα” δεν προέκυψε από “καλές επιδόσεις” της Ελληνικής Οικονομίας, προέκυψε από συγκυριακή υπερ-φορολόγηση, κυρίως λόγω πληθωρισμού!
Επομένως καλά κάνει και μοιράζει, όσα μοιράζει, αλλά:
— Πρώτον, αυτά που δίνει είναι “ψίχουλα”, δεν καλύπτουν την αύξηση του κόστους ζωής.
— Και δεύτερον, δεν ισχύει το αφήγημα της κυβέρνησης ότι “πάει καλά η οικονομία και μοιράζουμε”.
Γιατί, απλούστατα η Οικονομία δεν πάει καλά…
* Πόσο δίκιο έχει σε αυτά η αντιπολίτευση;
— Ας δούμε τα νούμερα: Το ονομαστικό ΑΕΠ αυξήθηκε το 2024 κατά 5,5%
— Το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε την ίδια χρονιά κατά 2,2% – τόσο ήταν η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ανάπτυξη.
Άρα η αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ οφειλόταν περισσότερο σε αύξηση των τιμών παρά σε αύξηση του πραγματική ανάπτυξη…
Βέβαια η πραγματική αύξηση του ΑΕΠ (2,2%) ήταν “καλή”, αλλά όχι “εξαιρετική” που να δικαιολογεί υπέρ-πλενάσματα.
Ήταν πολύ καλή σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρωζώνη (0,7%) – για την ακρίβεια ήταν τριπλάσια της ευρωζώνης – γιατί η ευρωζώνη βρίσκεται σε στασιμότητα.
Αλλά η πραγματική αύξηση στην Ελλάδα σίγουρα ΔΕΝ ήταν τέτοια που να δικαιολογεί υπερ-πλεονάσματα. Με τίποτα…
— Το υπέρ-πλεόνασμα – δηλαδή πλεόνασμα μεγαλύτερο του αναμενομένου – οφείλεται, εν μέρει, στην αύξηση των ονομαστικών τιμών (σε αυτό που ονομάζεται fiscal drag): Δηλαδή αυξήθηκαν οι τιμές, αυξήθηκαν και κάποιες αποδοχές, οι φορολογικοί συντελεστές εισοδήματος ΔΕΝ αυξήθηκαν, πολλοί μισθωτοί πέρασαν σε υψηλότερα φορολογικά κλιμάκια και πλήρωσαν μεγαλύτερο φόρο, χωρίς να αυξηθούν τα πραγματικά εισοδήματά τους.
— Ταυτόχρονα οι αυξημένες τιμές οδήγησαν σε αυξημένες εισπράξεις, άρα και σε αυξημένο ΦΠΑ.
— Περισσότερο από όλα αυτά όμως, ήταν η “πάταξη της φοροδιαφυγής”, που έγινε με τις ηλεκτρονικές συναλλαγές (γενίκευση της χρήσης POS κλπ.) πράγμα που πιστώνεται η κυβέρνηση αναμφίβολα, αλλά ΔΕΝ σηματοδοτεί “αύξηση” ΑΕΠ, — δείχνει περισσότερο “αποκάλυψη” γκρίζου ΑΕΠ.
Συνεπώς ακόμα κι αυτό το 2,2% πραγματική αύξηση είναι κατά ένα μέρος αποκάλυψη “γκρίζας οικονομίας” που τώρα καταγράφηκε (και πλήρωσε ΦΠΑ), αλλά είναι one-timer, δηλαδή “εφ’ άπαξ”, δεν θα έχει “συνέχεια”. Άρα δεν δείχνει “δυναμισμό” της πραγματικής Οικονομίας.
Το υπέρ-πλεόνασμα λοιπόν, οφείλεται κυρίως σε χτύπημα της παρά-οικονομίας και σε υπέρ-φορολογηση!
Όχι σε αναπτυξιακή δυναμική της Οικονομίας
* Έχουμε και πραγματικά στοιχεία που το επιβεβαιώνουν αυτό:
Το εμπορικό Έλλειμμα αυξήθηκε: Με ταυτόχρονη αύξηση των Εισαγωγών και μείωση των Εξαγωγών. Ενώ και Έλλειμμα του Ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε επίσης, αφού τα “αυξημένα έσοδα” από τον τουρισμό δεν μπόρεσαν να αντισταθμίσουν πλήρως τις αυξημένες εισαγωγές.
Συνεπώς η πραγματική Οικονομία ΔΕΝ πήγε καλύτερα.
Όταν έχεις υπερβολική αύξηση δημοσίων εσόδων λόγω “υπέρ-φορολόγησης” και συρρίκνωσης της φοροδιαφυγής, αληθινή “αναπτυξιακή πολιτική” είναι να μειώσεις φόρους, να μειώσεις εισφορές, να χαλαρώσεις εμπόδια εισόδου νέων επιχειρήσεων, να εξαλείψεις διοικητικές ρυθμίσεις και γραφειοκρατία, να μειώσεις το κόστος της ενέργειας! Ώστε τα επόμενα χρόνια να έχεις και πραγματική αναπτυξιακή δυναμική που θα εξακολουθήσει να σου φέρνει παραπάνω έσοδα.
Αλλά αυτό ΔΕΝ έγινε…
Το ότι μοίρασε ένα μέρος του υπέρ-πλεονάσματος η Κυβέρνηση ήταν σωστό, – αλλά όχι αναγκαστικά “αναπτυξιακό” Και το “αφήγημα” που επικαλέστηκε η κυβέρνηση (η “Οικονομία πάει καλά”) είναι λάθος – και εν πάση περιπτώσει, οι λόγοι που δεν πάει καλά η Οικονομία δεν αναιρούνται όταν μοιράζεις “επιδόματα”.
* Για την ακρίβεια αυτό ακριβώς έλεγε και η ίδια η ΝΔ όταν ήταν στην αντιπολίτευση – και είχε δίκιο!
Τι έλεγε τότε, η ΝΔ στον ΣΥΡΙΖΑ;
Του έλεγε, υπερφορολογείτε τη μεσαία τάξη και ύστερα μοιράζεται επιδόματα στους φτωχότερους.
Κι αυτό επιβαρύνει την Οικονομία δεν ενισχύει την αναπτυξιακή δυναμική της.
Κι είχε δίκιο (τότε).
Τώρα κάνει ακριβώς τα ίδια! Σε διαφορετικές συνθήκες, αλλά τα ίδια…
Τώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ ουσιαστικά δεν υπάρχει πια – η ΝΔ “ζήλωσε” τη δόξα του!
Και δεν αναρωτιέται μήπως ακολουθήσει και τη μοίρα του…
* Κι ερχόμαστε στο τελευταίο:
Μήπως όλα αυτά είναι μυρίζουν πρόωρες εκλογές;
Απάντηση: Όχι ακριβώς…
Από πρώτη άποψη τι την έπιασε ξαφνικά την κυβέρνηση να δώσει παροχές σήμερα;
Συνήθως οι “παροχές” εξαγγέλλονται ή εν όψει εκλογών ή στη ΔΕΘ.
Η ΔΕΘ αργεί ακόμα (τον Σεπτέμβριο) και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός προεξόφλησε ότι οι εκλογές θα γίνουν “κανονικά” μετά από δύο χρόνια, με τη λήξη της τετραετίας.
Άρα, τι νόημα είχε να δώσει παροχές σήμερα;
Είναι “πολύ λίγα” για να είναι “προεκλογικά”, είναι σε “λάθος στιγμή”, για να συνδέονται με άμεσες εκλογές, και μάλιστα για ένα επίδομα που θα δοθεί μετά από επτά μήνες (τον Νοέμβριο!), ενώ στο μεταξύ οι φουσκωμένοι λογαριασμοί θα συνεχίσουν να καταφθάνουν, και τα χρήματα των χαμηλοσυνταξιούχων θα συνεχίσουν να τελειώνουν από τα μέσα του μήνα…
Συνεπώς οι ξαφνικές παροχές από το υπέρ-πλεόνασμα δείχνουν μάλλον κάποιο “πανικό” εκ μέρους της κυβέρνησης που θέλει να αλλάξει τη δυναμική των δημοσκοπήσεων. Γιατί ό,τι επιχείρησε ως τώρα δεν της βγαίνει, κι αν συνεχίσει να είναι καθηλωμένη εκεί ανάμεσα στο 21-23% σε πρόθεση ψήφου, σε λίγο αυτό ΔΕΝ θα ανεβαίνει με τίποτα…
ΥΓ. Και μια τελευταία παρατήρηση. Το πραγματικό ΑΕΠ (σε τιμές βάσης του 2015) είναι 201,5 δισεκατομμύρια (έναντι 237,6 σε τρέχουσες τιμές).
Αυτό σημαίνει ότι από το 2015 το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 13,3% συνολικά! Μέσα σε μια δεκαετία…
Δηλαδή μέση ετήσια ανάπτυξη δεκαετίας μόλις 1,33% το χρόνο! Κι αφού έχει απορροφήσει τα τελευταία χρόνια 18-23 δισεκατομμύρια από το Ταμείο Ανάκαμψης…
Αυτό το μέσο ποσοστό ανάπτυξης ΔΕΝ δείχνει μιαν οικονομία που αντιδρά ως “πιεσμένο” ελατήριο μετά την κρίση.
Δείχνει μιαν Οικονομία που αγωνίζεται σταδιακά να “ανακάμψει”, αλλά δεν έχει αποκτήσει “αναπτυξιακή δυναμική” – και δεν μπορεί (ακόμα) να καλύψει το “χαμένο έδαφος” σε σχέση με όλους τους υπόλοιπους.
Πολύ περισσότερο που η Εξωστρέφεια της υποχωρεί σταθερά (Εμπορικά Ισοζύγιο κλπ.) σταθερά υποχωρεί.
Κατά βάθος, λοιπόν, η κυβέρνηση ανησυχεί – και δικαίως.
“Ανακουφίζει” όσους μπορεί, αλλά πραγματική ανάπτυξη ΔΕΝ υποκινεί με επιδοματική πολιτική.
Και η αντιπολίτευση δικαίως αποδομεί το “αφήγημα” της κυβέρνησης, αλλά και η ίδια αναπτυξιακή δυναμική ΔΕΝ διαθέτει!
Τα συμπεράσματα δικά σας…
